Hoe kun je zelf prei zaaien, kweken en oogsten?
Prei is een van de meest veelzijdige groenten in de moestuin. Je kunt kiezen uit vroege zomerprei of robuuste winterprei, zodat je bijna het hele jaar door verse prei kunt oogsten. Bovendien is prei makkelijk te combineren met andere groenten en past hij in vrijwel elk gerecht, van soepen en stoofpotten tot roerbakschotels.
Veel tuiniers vragen zich af: wanneer moet je prei zaaien? Kun je prei ook in bakken of potten kweken? Hoe diep zaai je prei eigenlijk? En wat is het verschil tussen zomer- en winterprei?
In deze gids krijg je praktische antwoorden en tips om zelf prei te kweken in de volle grond, kas of pot.
Inhoudsopgave
Prei zaaien: wanneer en hoe?
Het zaaien van prei hangt af van het type dat je wilt kweken. Zomerprei zaai je vroeg in het jaar, vaak al vanaf januari–maart binnenshuis. Deze kun je later uitplanten voor een oogst in de zomer en vroege herfst. Winterprei zaai je in maart–april, zodat je sterke planten hebt die bestand zijn tegen de kou.
Zaai de zaden ongeveer 1 tot 1,5 cm diep in luchtige zaai- en stekgrond. Houd de grond vochtig maar niet nat, en zet de trays of potjes op een lichte, koele plek. Buiten zaaien kan ook, mits de bodem voldoende is opgewarmd en goed doorlatend is.
Prei kan zowel in de volle grond als in bakken worden gekweekt. Zaai in rijen met voldoende ruimte zodat de zaailingen niet te dicht op elkaar staan. Later kun je verspenen of uitdunnen tot de sterkste planten overblijven.
Prei uitplanten en standplaats
Wanneer de zaailingen ongeveer potlooddikte hebben bereikt, zijn ze klaar om uitgeplant te worden. Dit is meestal vanaf mei, afhankelijk van het zaaitijdstip en de groeiomstandigheden. Voor het uitplanten kun je de wortels en het loof licht inkorten om de jonge plantjes een sterke start te geven.
Kies een zonnige standplaats met een voedzame, luchtige bodem. Prei groeit het beste in goed bemeste grond die rijk is aan compost. In de volle grond houd je een afstand aan van ca. 15 cm tussen de planten en 30 cm tussen de rijen.
Wil je prei in pot of bak kweken? Zorg dan voor voldoende diepte (minimaal 25–30 cm) zodat de wortels zich goed kunnen ontwikkelen. Ook in een kas doet prei het uitstekend, vooral wanneer je vroeg wilt zaaien en later in het seizoen wilt oogsten.
Verzorging
Prei is relatief eenvoudig te verzorgen, maar vraagt wel om regelmaat. Geef de planten voldoende water, zeker tijdens droge periodes. Houd de grond vochtig maar niet te nat, om wortelrot te voorkomen. Een mulchlaag van stro of bladeren helpt om vocht vast te houden en onkruid te onderdrukken.
Om lange, witte schachten te krijgen kun je de planten aanaarden. Dit betekent dat je tijdens de groei steeds wat aarde rond de stengels ophoopt, zodat het onderste gedeelte van de prei minder zonlicht krijgt en wit blijft. Herhaal dit een paar keer tijdens het seizoen.
Prei is een veelvraat en heeft baat bij extra voeding. Geef in de zomer een stikstofrijke meststof voor sterke groei, maar overdrijf niet: te veel stikstof maakt de planten vatbaarder voor ziekten. Werk organische mest of compost door de bodem voor een gezonde en duurzame teelt.
Ben je nieuwsgierig naar alternatieve methodes? Prei kweken op water is een leuke experimentvorm voor binnen of in de klas. Hierbij plaats je een afgesneden onderkant van een prei in een glas water, waarna er nieuw loof uitgroeit. Dit levert geen dikke stengels op zoals in de tuin, maar is ideaal om kinderen kennis te laten maken met groentegroei.
💡 Wist je dat prei in de oudheid al werd gegeten door de Egyptenaren en Romeinen? Zelfs keizer Nero stond bekend als groot preiliefhebber en kreeg de bijnaam “Porrophagus” (preivreter).
Oogsten
Afhankelijk van het ras duurt het 5 tot 8 maanden voordat prei oogstklaar is. Zomerprei is sneller klaar en oogst je meestal vanaf juli tot oktober. Winterprei groeit langzamer maar is steviger en kan vaak tot in februari of maart uit de grond gehaald worden.
Prei oogst je door de planten voorzichtig los te wrikken met een spitvork of schep. Trek ze niet ruw omhoog, want dan kunnen de wortels afbreken. Oogst bij voorkeur bij vochtig weer of geef vooraf water om de grond zachter te maken.
Een voordeel van winterprei is dat hij goed bestand is tegen vorst en dus gewoon in de grond kan blijven staan. Zo kun je de hele winter door verse prei oogsten, precies wanneer je het nodig hebt.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Veelvoorkomende problemen
Hoewel prei een sterke groente is, kunnen er toch problemen optreden. De belangrijkste zijn:
- Preivlieg – de larven vreten gangen in de bladeren en stengels, waardoor de prei gaat rotten. Gebruik insectengaas om te voorkomen dat de vlieg bij de planten kan komen.
- Preimineervlieg – vergelijkbaar met de preivlieg, maar veroorzaakt nog meer schade. Regelmatig controleren en aantastingen verwijderen helpt verspreiding beperken.
- Schimmelziekten – zoals roest of fusarium. Dit treedt vooral op bij natte omstandigheden en slechte afwatering. Zorg voor een luchtige standplaats en wissel de teelt af (vruchtwisseling).
- Dunne stengels – vaak een gevolg van te dicht op elkaar zaaien of een gebrek aan voeding. Dun tijdig uit en geef voldoende compost of meststoffen.
Met preventieve maatregelen zoals wisselteelt, insectengaas en goede verzorging houd je je prei gezond en sterk.
Soorten prei om te kweken
Prei is grofweg in te delen in zomer- en winterrassen. Beide hebben hun eigen voordelen en toepassingsmogelijkheden:
- Zomerprei – sneller oogstbaar en zachter van smaak. Perfect voor een vroege teelt. Een betrouwbaar ras is de Prei Winner.
- Winterprei – robuust en bestand tegen kou en vorst. Ideaal voor een oogst midden in de winter. Een klassiek ras is de Blauwgroene Winter Alaska.
Wil je meerdere soorten proberen of je oogst spreiden? Bekijk dan het volledige assortiment preizaden en kies de rassen die het beste bij jouw moestuin passen.
Veelgestelde vragen
Wanneer moet je prei zaaien?
Wanneer moet je prei zaaien?
Hoe diep zaai je prei?
Hoe diep zaai je prei?
Kan prei ook in pot of bak gekweekt worden?
Kan prei ook in pot of bak gekweekt worden?
Hoe lang duurt het voordat prei oogstklaar is?
Hoe lang duurt het voordat prei oogstklaar is?
Hoe voorkom je aantasting door de preivlieg?
Hoe voorkom je aantasting door de preivlieg?
Populaire preizaden
Deel deze zaaigids